Những năm gần đây, bên cạnh những chậu hoa địa lan công nghiệp tuy sắc màu rực rỡ bắt mắt, nhưng thường không có hương thơm, trong chợ hoa ngày Tết đã thấy lác đác một vài cửa hàng bán loại hoa địa lan cổ thuần Việt xưa...
Người chơi địa lan bây giờ không nhiều người hiểu được thú chơi địa lan cổ của những lớp người xưa. Địa lan vốn được xếp vào hàng Vương giả hương, là loài hoa thanh nhã, vừa có sắc vừa có hương chỉ dành cho vua chúa, chẳng thế mà có câu: “Vua chơi lan, quan chơi trà”. Sắc của địa lan cổ không loè loẹt sặc sỡ mà dịu mát thanh cao như ngọc quý. Hương thơm dịu, thi thoảng hoa mới tiết hương phảng phất như làn gió nhẹ lướt qua. Người xưa nói địa lan không dành cho những hạng người “phàm phu tục tử” mà chỉ dành cho những người nho nhã thanh cao, cũng là vì vậy!.
![]() |
Địa lan quý là loại nở vào dịp Tết Nguyên đán và phải có hương. Giò hoa to, uyển chuyển vươn cao trên lá, mỗi giò hoa có số nụ vừa phải. Lá xanh mảnh mềm mại, bóng mượt, không thô ráp. Người chơi địa lan không chỉ vui thích khi thưởng ngoạn cái đẹp của hoa và hương hoa mà còn say mê mỗi khi lan đâm mầm, vươn lá, ra ngồng hoa. Mỗi khi xuân về, địa lan nở, người chơi lan xưa thường mời bạn bè thân hữu đến uống trà ngon, cùng thưởng ngoạn, để mà đánh giá cái đẹp của từng chậu hoa; người có điều kiện còn làm cỗ mời bạn bè đến thưởng thức địa lan.
Những loại địa lan quý là: Thanh lan, Mạc lan, Hoàng vũ, Cẩm tố, Hoàng điểm… Quý hơn cả là Thanh lan, hoa Thanh lan có màu xanh ngọc. Trong Thanh lan chia làm ba loại: Đại thanh (có người còn gọi là Thanh ngọc vì hoa màu xanh ngọc), Thanh trường và Đoản thanh. Ở rừng Yên Tử, cũng có những loài địa lan quý. Riêng Đại thanh và Thanh trường rất hiếm gặp, chỉ những cụ bô lão gia đình có truyền thống chơi địa lan lâu đời ở đất Hà Nội, Nam Định, Huế v.v. mới còn có được vài ba chậu để mà thưởng ngoạn cùng bạn bè thân hữu vào dịp xuân về mà thôi.
Địa lan được trồng vào chậu một cách nâng niu trân trọng. Đất trồng lan được các cụ xưa làm rất cầu kỳ, bùn ao (là loại bùn lấy từ những ao sạch không bị nhiễm bẩn) được đưa về phơi khô, nghiền nhỏ như bột. Đất phù sa mịn cũng được phơi khô nghiền nhỏ. Hai loại đó được pha trộn theo tỉ lệ nhất định rồi đem rang trong chảo cho chết hết trứng giun, trứng ốc sên, mầm cỏ và sâu bệnh. Khi bột đất được rang “chín” để nguội, dùng nước ốc (ốc đồng đem ngâm từ 8 tháng đến 1 năm cho hết mùi hôi) cứ ba phần nước sạch trộn với 1 phần nước ốc, nhào vào đất như nhào bột làm bánh rồi cán mỏng chừng 2,5-3cm trên sân gạch đã được rửa sạch, dùng dao chia thành nhiều miếng to nhỏ có kích cỡ khác nhau rồi phơi thật khô đem cất để dùng trồng lan. Vì rễ của địa lan là loại rễ chỉ bám vào mặt ngoài của những viên đất chứ không xuyên qua đất. Nước tưới cho địa lan là loại nước sạch, tốt nhất là nước mưa, nước giếng đã được để thoáng lâu ngày pha thật loãng với nước vo gạo, nước ốc ngâm. Chậu trồng địa lan cần thoáng, mát, thoát nước nhanh, nếu sũng nước địa lan sẽ chết. Vì vậy, người chơi lan phải biết chăm sóc lan cho đúng cách để có được chậu địa lan quý mà thưởng thức cùng bạn bè thân hữu trong dịp tết đến xuân về và giữ gìn cho những mùa xuân sau…
www.hoatuoi1080.com
Hotline: 098.537.1080 - 0979.229.499